Rritja e çmimit të rrymës – çfarë po bëjnë vendet e tjera evropiane për t’ua lehtësuar barrën qytetarëve?


Bordi i Zyrës së Rregullatorit të Energjisë (ZRRE), në Kosovë ka miratuar tarifat e reja të energjisë elektrike, pas atij paraprak në 600kWh që ishte propozuar më parë.

Kështu, sipas ZRrE-së, të gjithë konsumatorët që shpenzojmë më shumë se 800kWh do të kenë dy tarifa.

Në këtë drejtim, ZRrE ka propozuar që “blloku” të zhvendoset në 800kWh. Konsumatorët mbi këtë “bllok” do të kenë tarifën e lartë prej 12.5 centë dhe 5.9 centë për tarifën e ulët, ndërsa ata që shpenzojnë deri në 800kWh, tarifa e lartë do të jetë 6.75 centë dhe ajo e ulëta prej 2.89 centë.

Dhe kjo rritje e çmimeve ka nxitur reagime të shumta në Kosovë, megjithëse qeveria, një rritje të tillë e ka konsideruar si pasojë e rritjes së çmimit në tregjet globale.

Sidoqoftë, ndonëse një gjë e tillë është e vërtetë, a mund të thuhet se Qeveria e Kosovës ka luajtur mjaftueshëm rolin e saj që një gjë e tillë të mos godasë rëndë qytetarët – nëse krahasohet me reagimet e qeverive evropiane – dhe jo vetëm – kur janë ballafaquar me një situatë të tillë?

Sipas një shkrimi të publikuar nga mediat e huaja, përcjell Telegrafi, rritja e çmimeve të energjisë gjatë vitit të kaluar ka nxitur shumë qeveri të Bashkimit Evropian – dhe jo vetëm, që të ndërhyjnë me masa për të lehtësuar barrën mbi shtëpitë dhe bizneset.

Lëvizjet përfshijnë subvencione për familjet me të ardhura të ulëta, ulje taksash, taksa të papritura për kompanitë e energjisë dhe pezullimin e ndihmës së kushtueshme për burimet e rinovueshme.

Ja disa shembuj:

Austria

Austria thotë se do të shpenzojë 1.7 miliard euro për të lehtësuar ndikimin e rritjes së çmimeve të energjisë tek familjet.

Masat e shpallura ditë më parë përfshijnë pezullimin e një takse eko të futur gjashtë vjet më parë që shton rreth 33 euro në vit faturave.

Qeveria gjithashtu premton të mbështesë me 300 euro ata që nuk punojnë.

Çmimet e energjisë elektrike atje janë rritur me 12.4 për qind krahasuar me vitin e kaluar.

Belgjika

Belgjika tha në fillim të këtij muaji se do të ulë tatimin mbi vlerën e shtuar të energjisë elektrike si pjesë e një pakete për të mbrojtur konsumatorët nga rritja e çmimeve të energjisë, shkruan The Irish Times, përcjell Telegrafi.

Ajo gjithashtu po u jep të gjitha familjeve një “lehtësim” prej 100 eurosh në faturat e energjisë elektrike dhe po zgjeron normën e “çmimit social”.

Britania e Madhe

Kufiri i çmimeve të Britanisë do të rritet me 54 për qind nga 1 prilli, njoftoi rregullatori Ofgem në rishikimin e tij gjashtëmujor të çmimeve.

Për të kufizuar ndikimin, qeveria nisi një paketë masash duke përfshirë një zbritje prej 200 £ (238,28 €) në faturat e energjisë elektrike për të gjitha familjet që do të paguhen gjatë pesë viteve dhe një zbritje prej 150 £ në faturat e taksave të këshillit për rreth 80 për qind të familjeve në Anglia.

Bullgaria

Parlamenti i Bullgarisë votoi në dhjetor për të ngrirë çmimet e energjisë elektrike dhe ngrohjes për familjet deri në fund të marsit, në një lëvizje që shihet “dhënie kohë qeverisë së re të koalicionit që të hartojë një plan për të mbrojtur familjet nga rritja e kostove të energjisë”.

Republika Çeke

Dhoma e ulët e parlamentit çek ka miratuar një projekt-ligj të qeverisë që lehtëson kushtet për përfitimet sociale që lidhen me strehimin, i cili synon të ndihmojë ata që janë më të goditur nga rritja e çmimit të energjisë.

Danimarka

Danimarka është zotuar të ndihmojë familjet me të ardhura të ulëta gjatë krizës, por qeveria nuk ka propozuar ndonjë masë të fortë përtej caktimit të 13.5 milionë eurove për këshillat lokale për të shtuar disa pagesa të mirëqenies.

Çmimet e energjisë elektrike atje janë dyfishuar për shumë njerëz.

Franca

Franca po kufizon rritjen e çmimit të energjisë elektrike në 4 për qind dhe do t’u kthejë 100 euro pothuajse gjashtë milionë familjeve me të ardhura më të ulëta, thekson The Irish Times, përcjell Telegrafi.

Ndërkohë, qeveria atje po detyron gjigantin e energjisë kryesisht në pronësi shtetërore ÉDF – Électricité de France – të furnizojë rivalët me energji elektrike të lirë “të gjeneruar bërthamore“, një veprim që kompania paralajmëron se do t’i kushtojë 8 miliardë euro këtë vit.Lexo po ashtu:Polonia heq TVSH-në për benzinë dhe disa produkte ushqimore, çekët bëjnë “një furi blerjesh” – kjo shfrytëzohet edhe nga gjermanët

Energjia bërthamore gjeneron rreth 70 për qind të nevojave franceze për energji elektrike, duke i dhënë asaj disa nga çmimet më të lira të energjisë në Evropë dhe duke i lejuar vendit të eksportojë energji tek fqinjët.

Qeveria e Francës rregullon gjithashtu çmimet e gazit. Ajo pretendon se tarifat e gazit do të ishin rritur 45 për qind, në vend të 12 për qind, nëse nuk do të kishte ndërhyrë.

Gjermania

Gjermania ka premtuar të ndihmojë familjet më të varfra të përballen me krizën, por ende nuk ka propozuar ndonjë masë të fortë.

Rreth një e treta e energjisë elektrike të saj vjen nga djegia e qymyrit, të cilën qeveria dëshiron ta heqë gradualisht.

Qeveria po shqyrton heqjen e një shtesë mbi faturat që synojnë të mbështesin bizneset e energjisë së rinovueshme.

Taksa nënkupton që familjet marrin një të tretën e faturës totale të energjisë elektrike të Gjermanisë duke përdorur vetëm 25 për qind të energjisë në dispozicion.

Italia

Qeveria e Italisë ka shpenzuar më shumë se 8 miliardë euro që nga korriku i kaluar në përpjekjet për të frenuar çmimet në rritje të energjisë, duke përfshirë 1.7 miliard euro të shpallura së fundmi, vë në pah The Irish Times, përcjell Telegrafi.

Vendi njoftoi gjithashtu një rikthim të fitimeve të larta të fituara nga gjeneruesit e energjisë së erës dhe diellit nga çmimet e energjisë elektrike që janë rritur më shumë se 20 për qind në një vit.

Shteti planifikon t’u kthejë para të gatshme konsumatorëve të goditur nga çmimet në rritje. Por grupet lobuese të energjisë së rinovueshme e kundërshtojnë masën.

TVSH-ja e gazit është ulur me 5 për qind.

Holanda

Holanda ka ulur taksat e energjisë për tetë milionë familjet e saj.

Norvegjia

Norvegjia subvencionoi faturat e energjisë elektrike për familjet në dhjetor, duke paguar 55 për qind të pjesës së faturave të energjisë mbi një normë të caktuar, të cilën e ka rritur në 80 për qind për periudhën janar-mars.

Polonia

Polonia ka njoftuar uljen e taksave për energjinë, benzinën dhe artikujt ushqimorë bazë, si dhe ofrimin e parave të gatshme për familjet.

Spanja

Spanja ka ulur taksat – duke përfshirë TVSH-në dhe një taksë speciale për energjinë elektrike e cila do të vlerësohet në 0.5 për qind në vend të 5.1 për qind – për të lehtësuar barrën e familjeve dhe ka kufizuar çmimet e gazit.

Çmimet e energjisë elektrike atje janë rritur 40 për qind.

Qeveria e Spanjës po shqyrton gjithashtu një taksë të papritur për kompanitë energjetike nga të cilat synon të mbledhë 2.6 miliardë euro që do t’i kthejë drejtpërdrejt te konsumatorët.

Ajo po përdor gjithashtu deri në 900 milionë euro nga ankandet e lejeve të emetimit të karbonit për të ndihmuar në uljen e faturave dhe po e zgjat në 10 muaj ndalimin e saj për ndërprerjen për ata që nuk paguajnë faturat.

Suedia

Suedia ka ndarë rreth 600 milionë euro për të kompensuar familjet më të goditura nga rritja e çmimeve të energjisë elektrike.