Ish-kryeprokurori serb i krimeve të luftës, Vladimir Vukçeviq, ka thënë se derisa po kontrollonte dyshimet me trafikim të organeve nga luftëtarët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, autoritetet serbe mblodhën prova në lidhje me rolin e pretenduar të presidentit Hashim Thaçi në krimet e kohës së luftës, i cili më pas iu kalua hetuesve të Hagës.
Zyra e Prokurorit të Specializuar me qendër në Hagë njoftoi muajin e kaluar se kishte ngritur një aktakuzë prej dhjetë pikësh në Dhomat e Specializuara të Kosovës, duke akuzuar Thaçin dhe të tjerët me një varg krimesh kundër njerëzimit dhe krimeve të luftës, përfshirë vrasjen, zhdukjet me forcë, persekutimin dhe torturat.
Vukceviq, i cili ishte kryeprokuror i krimeve të luftës nga viti 2003 deri në fund të vitit 2015, tha për BIRN në Beograd se autoritetet serbe bashkëpunuan me Gjykatën Penale Ndërkombëtare për ish-Jugosllavinë në Hagë për hetimet mbi trafikimin e supozuar të organeve të të burgosurve nga luftëtarët e UÇK-së.
“Prokuroria e Hagës po hetonte krimet [e komandantit të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës që më pas u bë politikan, Ramush Haradinaj, i cili u lirua përfundimisht] dhe kështu ata shkuan në Shtëpinë e Verdhë, por nuk kishte një mandat për Shqipërinë sepse vetë Gjykata e Hagës ishte ekskluzivisht për vendet e ish-Jugosllavisë”, tha Vukçeviq.
“Ata panë atë që ata panë, e filmuan atë e kështu me radhë dhe më vonë ata na dhanë gjetjet e tyre”, shtoi ai.
Siç shkruan Balkan Insight, Vukçeviq dhe kolegët e tij më pas shkuan në Shqipëri dhe me një prokuror lokal vizituan rreth 12 zona ku u mendua se viktimat e trafikimit të organeve mund të ishin varrosur. Ai tha se ata gjetën dëshmi të rolit të Thaçit në krimet e kryera nga luftëtarët e UÇK-së gjatë luftës në Kosovë.
“Ata ia përcollën atë që gjetën raportuesit të Këshillit të Europës, Dick Marty, i cili lëshoi një raport shpërthyes që pretendonte se drejtuesit e UÇK-së, përfshirë Thaçin, ishin përfshirë në “trafikim të organeve, rrëmbime dhe keqtrajtime të të arrestuarve” gjatë luftës”.
Thaçi, një komandant i UÇK-së gjatë kohës së luftës i cili u intervistua nga prokurorët e Hagës të hënën, ka mohuar vazhdimisht çdo krim të supozuar.
Raporti i Dick Marty çoi në krijimin e Task Forcës Speciale Hetuese të Bashkimit Evropian për të hetuar pretendimet.
Vukçeviq tha që ndjekja penale serbe për krimet e luftës siguroi mbështetje logjistike dhe bashkëpunoi në organizimin e marrjes në pyetje të rreth 400 dëshmitarëve për këtë taskë forcë.
“Bashkëpunimi midis Zyrës së Prokurorit të Krimeve të Luftës në Republikën e Serbisë dhe SITF [Task Force Speciale Hetuese] zgjati deri në shtator 2016 dhe u realizua në bazë të kërkesave për koordinim”, konfirmoi prokuroria serbe për krimet e luftës.
Zyrja nuk iu përgjigj pyetjeve të BIRN në lidhje me krimet e pretenduara, viktimat e tyre dhe vendin ku ishin kryer.
Pasi puna e taskë-forcës ka përfunduar në shtator të vitit 2016, Zyra e Prokurorit të Specializuar të Kosovës u krijua për të përgatitur akuza kundër të dyshuarve që do të gjykohen në Dhomat e Specialeve të Kosovës në Hagë.
I pyetur për rolin e Serbisë në sigurimin e provave, Zyra e Prokurorit të Specializuar të Kosovës tha se “nuk jep informacion mbi substancën ose mekanikën e hetimit të saj”.
Vukçeviq gjithashtu tha se Thaçi po hetohej nga prokurorët serbë për dyshime për krime lufte në një rast që datonte që nga vitet 1990.
Kjo shkaktoi një grindje në prill të vitit 2015, kur një OJQ me qendër në Beograd, NGO, organizoi një konferencë në kryeqytetin serb për integrimin evropian të vendeve të Ballkanit dhe e ftoi Thaçin si folës. Autoritetet serbe kërcënuan se do ta arrestojnë nëse ai hynte në vend.
Prokuroria serbe e krimeve të luftës konfirmoi se ajo është “duke zhvilluar procedurat e hetimit kundër Hashim Thaçit për kryerjen e veprës penale të një krimi lufte kundër civilëve në bashkëkryerje [me të tjerët]”. Ajo nuk dha detaje për krimet e pretenduara.