Gjykata e Apelit e Dhomave të Specializuara të Kosovës (DhSK) në Hagë ka aprovuar pjesërisht ankesën e Prokurorisë ndaj vendimit për konfirmimin e aktakuzës në rastin ndaj Hashim Thaçit, Bashkim Smakajt, Isni Kilat, Fadil Fazliut dhe Hajredin Kuçit.
Nga katër pika të ankesës së ZPS-së u pranua vetëm ajo që kishte të bënte me përgjegjësinë e Thaçit për nxitjen e Kilajt, Smakajt dhe Fazliut për të kryer veprën penale të pengimit të personave zyrtar në kryerjen e detyrave zyrtare
Paneli i Apelit i ka marrë vendim që një nga katër pikat që kishte ngritur ZPS-ja kundër vendimit për konfirmimin e aktakuzës ndaj Hashim Thaçit, Bashkim Smakajt, Fadil Fazliut dhe Hajredin Kuçit, ta pranoj lidhur me përgjegjësinë penale të Thaçit për ‘nxitje’ në kryerjen e veprës penal “pengim i personave zyrtar në kryerjen e detyrave zyrtare.
Pika e katër e ankesës së ZPS-së kishte të bënte me kundërshtimin e konstatimit të gjyqtares që neni 32 (3) i KPRK-së nuk zbatohet për veprën e “Pengim i personave zyrtar” sipas nenit 401 (3) dhe (5) të KPRK-së.
Sipas ZPS-së, gjyqtarja ka gabuar kur ka konstatuar se për shkak se neni 401 (3) dhe (5) të KPRK-së nuk parashikon dënim deri në pesë vjet burgim, për rrjedhojë neni 32 (1) nuk është i zbatueshëm pasi sipas saj kjo dispozitë zbatohet vetëm për vepra që janë të dënueshme me pakt së pesë vjet.
Sipas ZPS-së, Gjykatësi i Procedurës Paraprake ka gabuar duke konstatuar se, për shkak se neni 401(3) dhe (5) i KPK-së parashikon dënim nga një deri në pesë vjet burgim, neni 32(3) nuk ishte i zbatueshëm, pasi kjo dispozitë zbatohet vetëm për vepra të dënueshme me të paktën pesë vjet burgim.
Mbrojtja e Thaçit kishte thënë se gjyqtarja e ka interpretuar saktë këtë nen.
Neni 32 (3 ) i KPRK-së për “Shtytje” thotë se “Kushdo që me dashje shtytë personin tjetër të kryejë vepër penale të dënueshme me së paku pesë (5) vjet burgim dhe vepra penale as që është tentuar, shtytësi dënohet për tentativë”.
Sipas Panelit, gjyqtarja kishte konstatuar se vepra që bie në nenin 401 (3) të KPRK-së është e dënueshme nga 1 deri në 5 vjet burgim, prandaj e përjashtoi përgjegjësinë e Thaçit sipas nenit 32 (3) të KPRK-së për pikën 1, 4 dhe 4 të aktakuzës.
Veç kësaj, paneli kishte thënë se ka mospajtime për interpretimin e këtij neni pasi sipas tyre, panele me të ulëta e kanë interpretu që ky nen është i zbatueshëm për veprat penale të dënueshme mbi pesë vjet dhe disa për ato të dënueshme nën 5 vjet.
Në vendim thuhet se me shumicë votash, Paneli ka rënë dakord me ZPS-së duke thënë se neni 32 (3) duhet të zbatohet për vepra që përfshijnë ose edhe i tejkalojnë pesë vite.
“Si rezultat, Paneli konstaton, me shumicë votash, se duke qenë se vepra e pengimit të personave zyrtarë është e dënueshme në format e saj të rënduara me burgim nga një (1) deri në pesë (5) vjet, forma e tretë e nxitjes sipas nenit 32(3) të KPK-së është e zbatueshme në këtë rast”, thuhet në vendim.
Si rrjedhojë, ata e konsideruan gabim konstatimin e gjyqtares së ky nen nuk ishte i zbatueshëm për veprën “pengim të personave zyrtar në kryerjen e detyrave zyrtare. Kështu që paneli, pranoi pikën katër të ankesës së ZPS-së.
“Duke qenë se konstatimi për ekzistencën e një dyshimi të bazuar mirë se Thaçi i ka nxitur Fazliun, Smakajn dhe Kilajn për të kryer veprën penale të pengimit të personave zyrtarë përfshin një vlerësim faktik të provave, çështja i kthehet Gjykatësit të Procedurës Paraprake për shqyrtim të mëtejshëm”, thuhet tutje në vendim
Ndryshe, në pikën e parë të kësaj ankese, Prokuroria ka thënë se gjyqtarja që konfirmoi aktakuzën ka gabuar në interpretimin e Nenit 35 (1) të KPRK-së. Sipas ZPS-së, gjyqtarja ka thënë se ky nen kërkon që elementet e veprës penale të ekzistojnë në kohën e marrëveshjes dhe në rast që nuk dëshmohet se nuk ka pas grup për kryerjen e veprës penale sipas nenit 401 (2) të KPK-së atëherë akuzat nuk qëndrojnë.
ZPS-ja thotë se neni i parë nuk kërkon që duhet të jenë të gjitha elementet e veprës penale që ai të behet i zbatueshëm dhe se interpretimi i gjyqtares bie ne kundërshtim me praktikën gjyqësore të DhSK-së.
ZPS pretendon se gjyqtarja gabimisht refuzoi përgjegjësinë penale të Thaçit dhe Kuçit për pikën 2 dhe 19 të aktakuzës që kanë të bëjnë me marrëveshjen për të kryer veprën penale pengim të personave zyrtar në kryerjen e detyrave zyrtare sipas nenit 35 (1) dhe 401 (2) të KPRK-së
ZPS-ja kërkoi që Apeli të rivendos përgjegjësinë sipas këtyre neneve ose ta kthej çështjen tek gjyqtarja e procedurës paraprake për ta zbatuar saktësisht ligjin.
Thaçi, i përfaqësuar nga mbrojtja e tij kishte thënë se ZPS-ja s’ka arritë të argumentoj se gjyqtarja ka gabuar në interpretimin dhe zbatimin e këtyre neneve. Ai kishte argumentuar se saktë u konstatua se “elementet materiale të veprës duhet të ekzistojnë në kohën e marrëveshjes” dhe se ekzistenca ose formimi i një grupi prej të paktën tre personash duhet të dëshmohet me prova.
Thaçi kishte argumentuar se pretendimet e ZPS-së ishin spekulative dhe se transkripti i vizitës së 3 shtatorit 2023 është i paqartë, konfuz ë dhe se është i pamjaftueshëm për të vërtetuar se Thaçi dhe Kuçi kanë diskutuar për përfshirjen e një grupi të tretë në planin për të kontaktuar me dëshmitarin 6.
Në këtë pikë, paneli ka konstatuar se gjyqtarja e procedurës paraprake ke gabuar kur ka deklaruar se elementet e veprës penale duhet të ekzistonin në kohën e marrëveshjes sipas nenit 35 (1) të KPRK-së.
Prandaj, Paneli gjen se Gjyqtari i Procedurës Paraprake ka gabuar kur ka deklaruar se “elementet materiale të veprës penale duhet të ekzistojnë në kohën e marrëveshjes” sipas nenit 35(1) të KPK-së.
“Megjithatë, do të thotë se marrëveshja midis autorëve të dyshuar – Thaçit dhe Kuçit – duhet të lidhet me faktin se pengimi i synuar do të kryhet si pjesë e një “grupi” të përbërë nga të paktën tre persona, siç përcaktohet në nenin 113(12) të KPK-së. Me fjalë të tjera, autorët e dyshuar duhet të kenë një marrëveshje për elementet përbërëse të veprës penale sipas nenit 401(2) të KPK-së, duke përfshirë pjesëmarrjen e një personi të tretë”, thuhet në vendim.
Por për ta vërtetuar ekzistencën e një marrëveshje, Paneli thotë se nuk mund të thuhet se është grup vetëm nga marrëveshja e Thaçit dhe Kuçit për të përfshirë një person të tretë pa prova se personi në fjalë është pjesë e grupit ose do të jetë.
Si rrjedhojë, paneli ka rrezuar pikën e parë të ankesës së ZPS-së.
Në pikën e dytë, ZPS-ja pretendoi se gjyqtarja t ka gabuar kur ka konstatuar se meqë Smakaj, Kilaj dhe Fazliu nuk ishin palë në procedurat e rastit të Thaçit për krime lufte, ata nuk kanë pasur obligime ligjore sipas nenit 392 të KPRK-së që ka të bëjë me “Mospërfillje të gjykatës”.
ZPS-ja kishte marrë shembull rastet në Tribunalin Ndërkombëtar për ish-Jugosllavinë duke shtuar se personat që nuk ishin palë në proces ishin ndjekur penalisht për mosrespektim të gjykatës duke përfshirë edhe zbulimin e informacioneve konfidenciale.
Prokuroria kishte thënë se qasja e gjyqtares është shqetësuese për shkak të pandeshkueshmerisë duke dërguar mesazh të rrezikshëm se individët që nuk janë palë në një çështje, mund të mos i binden urdhrave të gjykatës lidhur me mbrojtjen e dëshmitarëve.
Si rrjedhojë, ZPS-ja kishte kërkuar që Apeli t’i rivendos pikat 14, 16 dhe 18 të aktakuzës ku përfshihet përgjegjësia për bashkëkryerje në veprën penal ose ndryshe ta kthej serish çështjen të gjyqtarja për të zbatuar ligjin.
Mbrojtja e Thaçit e kishte argumentuar nenin në fjalë duke thënë se termi ‘t’i bindet’ tregon se kjo vepër penale mund të kryhet vetëm nga personi ndaj të cilët ka një urdhër gjyqësor. Për rrjedhojë, ata kanë argumentuar se me të drejtë gjyqtarja konstatoi se Smakaj, Kilaj dhe Fazliu nuk ishin palë dhe as pjesëmarrës në procedura të rastit për krime lufte dhe se ata nuk kanë pasur ndonjë detyrim ndaj gjykatës.
Edhe Kilaj kishte argumentuar se gjyqtarja ka arritur në përfundim në mënyrë të arsyeshme duke vendosur që ky nen nuk mund të zbatohet për këta persona.
ZPS-ja ishte kundërpërgjigjur se në nenin në fjalë përmendët fjala “kushdo” dhe nuk specifikon ndonjë palë.
Sipas panelit, pikat 9-12, 14, 16, 18 dhe 20 të aktakuzës së dorëzuar nga ZPS-ja ka pretendime se mes 26 qershorit dhe 2 nëntorit 2023, Thaçi, Fazliu, Smakaj, Kuçi dhe Kilaj nuk iu bindën urdhrave përfundimtarë të përfshira në vendimin për protokollin e kontaktit, si dhe se Thaçi dhe Kilaj nuk iu bindën vendimit për masat mbrojtëse, të dyja këto vendime të lëshuara nga gjykatësi i procedurës paraprake në rastin për krime lufte.
Sipas këtyre vendimeve, palët dhe pjesëmarrësit ishin urdhëruar që të moszbulojnë informacione konfidenciale për palë që nuk janë pjesëmarrëse.
Paneli thotë se pasi Fazliu, Smakaj dhe Kilaj “nuk janë as Palë dhe as pjesëmarrës” në ato procedura, këto vendime “nuk u imponojnë atyre detyrime të drejtpërdrejta që mund të mos iu bindeshin”.
Pra, paneli ka thënë se kjo vepër mund të kryhet vetëm nga persona ndaj të cilëve ka pasur urdhër. Si rrjedhojë, paneli hodhi poshtë edhe pikën dy të ankesës së ZPS-së.
Po ashtu, paneli kishte hedhur poshtë edhe pikën 3 të ankesës pasi siç u konstatua më lartë që Fazli, Kilaj dhe Smakaj s’kanë kryer veprën penale që bie në nenin 393 të KPRK-së, atëherë kanë thënë se s’ka gabime në vlerësimin e gjyqtares në lidhje me bashkëkryerjen sipas akuzave 9, 11 dhe 12 të aktakuzës së paraqitur.
Ndryshe, në këtë rast Bashkim Smakaj, Fadil Fazliu dhe Isni Kilaj u arrestuan më 5 dhjetor 2024 në Kosovë dhe u transferuan në objektin e paraburgimit në DhSK, më 6 dhjetor 2024 në bazë të aktakuzës së konfirmuar dhe fletarrestimeve të lëshuara nga Haga.
Ndërsa, Thaçit i është dorëzuar fletarrestimi në objektin e paraburgimit në Hagë më 5 dhjetor 2024, gjithnjë sipas njoftimit të DhSK-së.
Kurse, Hajredin Kuçit i është dorëzuar aktakuza e konfirmuar dhe fletëthirrja për t’u paraqitur para gjykatëses së procedurës paraprake për paraqitjen e parë, e cila u mbajt me 9 dhjetor.
Sipas aktakuzës, Thaçi individualisht dhe përmes veprimeve të përbashkëta me grupet; Grupi Fazliu (Fadil Fazliu dhe Fahri Fazliu), Grupin Smakaj (Bashkim Smakaj, Blerim Shala dhe Artan Behrami) si dhe Grupin Kilaj (Isni Kilaj dhe VllaznimKryeziu), kanë ndjekur një model të sjelljes për të penguar personat zyrtarë në kryerjen e detyrave zyrtare.
Në aktakuzë thuhet se Thaçi ka udhëhequr dhe marrë pjesë në këto përpjekje përmes vizitave të tij në objektet e paraburgimit gjatë kohës sa ishte i paraburgosur në kuadër të gjykimit të tij për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit.
Aty thuhet se anëtarët e Grupit Fazliu, Grupit Smakaj dhe Grupit Kilaj u koordinuan për të ndikuar në dëshmitarët e ZPS-së gjatë vizitave jo të privilegjuara të datave 2 korrik, 9 shtator dhe 6 tetor 2023.
Si rrjedhojë, ndaj Thaçit rëndojnë tri akuza për pengim të personit zyrtar në kryerjen e detyrave zyrtare, tri për shkelje të fshehtësisë së procedurës dhe katër akuza për mosbindje ndaj gjykatës.
Ndërsa, Kilaj, Smakaj dhe Fazliu akuzohen për tentativë të pengimit të personave zyrtarë në kryerjen e detyrave zyrtare dhe mosbindje ndaj gjykatës. Kurse, Kuçi i ka dy akuza për mosbindje ndaj gjykatës.