Ftoi është një frut i njohur që nga kohërat e lashta. Ftonjtë simbolizonin dashurinë dhe lumturinë, ndaj ofroheshin në ceremonitë e dasmës.
Ndoshta ato janë “mollët e arta” të Homerit. Të parët që njohën vlerën e tyre dhe i kultivuan ishin Kretasit e lashtë. Emri shkencor “cydonia” erdhi gjithashtu nga zona e të korrave të para, d.m.th. nga qyteti antik i Kydonia (Kania e sotme). Grekët besonin se ftoi largonte ndikimet e liga dhe ishte një simbol i dashurisë dhe pjellorisë. Romakët përdorën vajin esencial të tij për të bërë parfume.
Ftoi i përket familjes Rosaceae – nënfamiljes Maloideae, ku bëjnë pjesë edhe molla dhe dardha. Vjen nga Irani. Stina e ftonjëve është vjeshta, kur lëkura e hollë e gjelbër e frutave zverdhet dhe mishi bëhet shumë aromatik, i thatë dhe i fortë. Ftoi nuk preferohet të hahet i gjallë.
Përfitimet e ftoit
-I pasur me pektin
Pektina, një lloj fibre që ka vetinë të formojë një xhel duke bllokuar ujin. Pektina ka shumë përfitime shëndetësore, veçanërisht në uljen e niveleve të kolesterolit dhe sheqerit në gjak. Ai gjithashtu ka aftësinë të vonojë zbrazjen e stomakut dhe në këtë mënyrë të nxisë ngopjen. Parandalimi i mundshëm i llojeve të caktuara të kancerit, veçanërisht kancerit të zorrës së trashë, është duke u hetuar. Së fundi, ajo ka aftësinë për të formuar një pengesë natyrore që mbron qelizat e zorrëve nga ndotja mikrobike.
-I pasur me antioksidantë
Studimet shkencore kanë treguar se pjesë të ndryshme të frutave përmbajnë përbërës antioksidues, të cilët lidhin radikalet e lira të oksigjenit dhe mund të ndihmojnë në mbrojtjen e trupit nga sëmundje të ndryshme.
Ato konsiderohen fruta me veti tonike, astringente dhe anti-inflamatore. Studimet tregojnë se ekstrakti i lëvores dhe mishit të ftoit përmban polifenole, të cilat kanë veti antioksiduese dhe anti-inflamatore. Përbërjet fenolike kryesore të ftoit janë acidi kafeoilkuinik, procianidina-B2, procianidinat oligomerike, procianidinat polimerike etj.
-Burimi i kaliumit
Kaliumi shërben për të balancuar pH-në e gjakut dhe stimulon prodhimin e acidit klorhidrik në stomak, duke nxitur kështu tretjen. Përveç kësaj, lehtëson tkurrjen e muskujve, përfshirë zemrën, dhe merr pjesë në transmetimin e impulseve nervore.
-Burimi i bakrit
Si përbërës i shumë enzimave, bakri është thelbësor për formimin e hemoglobinës dhe kolagjenit në trup. Disa enzima që përmbajnë bakër kontribuojnë gjithashtu në mbrojtjen e trupit kundër radikalëve të lirë.
-Burimi i vitaminës C
Ftoi është një burim i vitaminës C antioksiduese, por ndërsa hahet i gatuar, pjesa më e madhe e vitaminës shkatërrohet nga nxehtësia.
Analiza mesatare ushqyese e 100 g ftua të papërpunuar
Vlera ushqyese:
-Energjia 57 kcal (238 kJ)
-Proteinat 0,4 g
-Karbohidratet 15.3 g
-Fibra dietike 1.9 g
-Sheqerna 12,53 g
-Yndyrë totale 0,10 g
-Ujë 83,8 g
-Vitaminat Niacin (Vit. B3) 0.2 mg
-Vitamina B6 0.04 mg
-Acidi folik (Vit B9) 8μg
-Vitamina C 15.0 mg
-Vitamina K 4.5μg
Elektrolitet:
-Natrium 1 mg
-Kalium 119 mg
Metalet:
-Kalcium 8 mg
-Bakër 0.130 mg
-Hekur 0.7 mg
-Magnezi 8 mg
-Fosfor 17 mg
Kujdes! Farat e ftoit janë helmuese dhe nuk duhen ngrënë. Frutat e papërpunuara mund të shkaktojnë acarim të fytit dhe vështirësi në frymëmarrje.