Kush mund t’i rezistojë patateve të skuqura, veçanërisht patateve të restorantit me ngjyrë të artë?
Askush. Mirëpo, kjo kënaqësi mund të shkaktojë disa probleme për shëndetin tuaj.
Edhe pse tashmë dihet se ushqimet e skuqura duhen konsumuar me moderim, për shkak të kalorive të larta dhe yndyrave trans , një studim i ri nxjerr në pah rreziqet e vajrave të gatimit të ripërdorur për skuqje. Më konkretisht, shkencëtarët, përmes një studimi të prezantuar në Discover BMB, takimi vjetor i Shoqatës Amerikane për Biokiminë dhe Biologjinë Molekulare, duke u fokusuar në eksperimentet me minj, zbuluan se kafshët eksperimentale që konsumonin ushqim të skuqur në vaj tashmë të përdorur, paraqisnin nivele më të larta të neurodegjenerimit, krahasuar me kafshët që kishin një dietë të shëndetshme. Megjithatë, i njëjti model u vu re tek pasardhësit e tyre.
Studiuesit zbuluan gjithashtu se rritja e neurodegjenerimit duket të jetë e lidhur me efektet e vajit në rrjetin e komunikimit të dyanshëm midis mëlçisë, zorrëve dhe trurit. Ky bosht mëlçi-zorrë-tru konsiderohet vendimtar për rregullimin e funksioneve të ndryshme fiziologjike dhe dëmtimi i tij shoqërohet me çrregullime neurologjike.
“Skuqja në temperatura të larta ka qenë e lidhur me çrregullime të ndryshme metabolike, por nuk është bërë asnjë hulumtim afatgjatë për efektin e konsumimit të vajit të skuqjes dhe efektet e dëmshme të tij në shëndet. Sipas njohurive tona, ne jemi gjithashtu të parët që raportojmë se konsumimi afatgjatë i vajit të skuqjes rrit neurodegjenerimin tek pasardhësit e gjeneratës së parë”, thotë Dr. Kathiresan Shanmugam, profesor i asociuar nga Universiteti Qendror i Tamil Nadu.
Gjurma negative
Për të hetuar efektet afatgjata të përdorimit të vajit disa herë, autorët e studimit ndanë një grup minjsh femra në pesë grupe të tjera. Secili grup mori ose ushqim normal vetëm ose ushqehej me 0,1 ml në ditë vaj susami të pa ngrohur, vaj luledielli të ftohtë, vaj susami të ngrohur ose vaj luledielli për 30 ditë. Vajrat e rinxehur imitonin vajin e ripërdorur të skuqjes.
Krahasuar me grupet e tjera, brejtësit e ushqyer me vaj susami të ngrohur ose vaj luledielli treguan rritje të stresit oksidativ dhe inflamacion në mëlçi. Të njëjtët brejtës treguan gjithashtu dëmtime të theksuara në zorrën e trashë që shkaktuan ndryshime në endotoksina dhe lipopolisakaride, toksina të lëshuara nga baktere të caktuara.
Siç shpjegojnë studiuesit, “si rezultat, metabolizmi i lipideve në mëlçi u ndryshua ndjeshëm dhe transporti i acidit yndyror të rëndësishëm omega-3 DHA në tru u reduktua. Kjo, nga ana tjetër, çoi në neurodegjenerim, i cili u vu re në histologjinë e trurit të minjve që konsumonin vajin e ngrohur si dhe pasardhësve të tyre.
Eksperimentet shtesë që përfshinin shtimin e glutamatit të monosodiumit (MSG) për të nxitur neurotoksicitetin tek pasardhësit treguan se pasardhësit që konsumuan vajrat e ngrohur treguan një rrezik më të lartë të dëmtimit neuronal sesa grupi i kontrollit që nuk konsumoi asnjë formë vaji. Megjithëse nevojiten më shumë kërkime, autorët e studimit raportojnë se plotësimi me acide yndyrore omega-3 dhe lëndë ushqyese si kurkumina dhe oryzanoli mund të ndihmojë në reduktimin e inflamacionit të mëlçisë dhe neurodegjenerimit. Megjithatë, për të vlerësuar rezultatet e tyre, do të nevojiten studime klinike.